Bewust
van taal

Anika Verschuur is zelfstandig leesspecialist en adviseert binnen het onderwijs en bibliotheeksveld, met speciale aandacht voor scholen waar geletterdheid niet vanzelfsprekend is. Ze traint schoolteams binnen het sbo/so/vso en inspireert om de kracht van taal en verhalen te gebruiken. Tijdens de bijeenkomst laat Anika zien hoe lees- en taalplezier voor álle leerlingen bereikbaar kan zijn en gaan we interactief aan de slag. Na afloop heb je praktische inzichten en inspiratie om taalplezier te delen met collega’s en leerlingen. Elk kind verdient een wereld vol verbeelding en verhalen!

Onderzoek heeft aangetoond dat het inzetten van digitale prentenboeken een positieve invloed heeft op de taalontwikkeling van kinderen. Ook het ‘gewone’ prentenboek moet hierbij niet vergeten worden; boeken lezen en het digitale boek versterken elkaar. Op een speelse manier worden de woordenschat en het taalbegrip gestimuleerd. Samen met de leesconsulenten van bibliotheek Drachten ga je aan de slag met de diverse (digitale) prentenboeken en wordt er besproken op welke manier deze ingezet kunnen worden in de groep.

Tijdens deze interactieve workshop gaan we aan de slag met rijke teksten. Waarom is het werken met rijke teksten van belang? Wat verstaan we onder rijke teksten? Waar kun je deze teksten vinden? En natuurlijk gaan we kijken op welke manier je ermee aan de slag kunt in de klas. Samen met de leesconsulenten van bibliotheek Drachten ga je op onderzoek uit en ga je naar huis met een rijke tekst én ideeën hoe je hier zinvol mee kunt gaan werken in de klas.

In deze sessie vertelt projectleider Bodil Stelwagen over de plannen van het Fries Leesoffensief en hoe je mee kunt doen. Hoe we met het promoten van leesplezier een brede leesbeweging in gang willen zetten in heel Friesland. Van het worden van een ambassadeur tot het inzetten van een mini-bieb, leesplees en de boekenbingo. Een van de projecten binnen het Fries Leesoffensief is het project mei-inoar lêze van City of Literature en de Culturele Apotheek. Akke Visser oprichter van de Culturele Apotheek laat ons proeven van de in Engeland ontwikkelde methode shared reading oftewel mei-inoar lêze / samenlezen. Een prachtig manier om leesplezier en een goed gesprek te stimuleren.

In de voorschoolse periode biedt spel een waardevolle kans om de taal- en denkontwikkeling van jonge kinderen te stimuleren, maar dit wordt niet altijd optimaal benut. In deze workshop leer je hoe je als professional spel kunt verdiepen door mee te spelen, zonder het natuurlijke proces te verstoren. Vragen zoals hoe je kinderen kunt uitdagen tot interactie en gesprekken komen aan bod. Met een pedagogische achtergrond en ervaring in kinderopvang en onderwijs, sluit de trainer aan bij de praktijk en helpt zij professionals het meeste uit spel te halen voor de ontwikkeling van het kind.

In deze interactieve workshop ontdek je hoe meertaligheid en lezen elkaar kunnen versterken. Clayton Pikero van Bukiboek neemt je mee in de wereld van meertalige kinderboeken. Hij legt uit hoe lezen in de eigen taal bijdraagt aan taalontwikkeling, wat de voordelen zijn van meertalige boeken, en toont inspirerende voorbeelden meertalige en anderstalige boeken voor verschillende leeftijden en niveaus. In het tweede deel van de workshop laat Bianca Versteeg zien hoe je met kinderboeken praktische en motiverende werkvormen kunt uitvoeren met meertalige kinderen. Je gaat zelf aan de slag en krijgt concrete ideeën mee om direct in jouw praktijk te gebruiken.

David Kranenburg, projectleider van de aanpak Thuis in Taal en directeur van Actief Ouderschap, ondersteunt scholen, kinderopvang en beleidsadviseurs in het versterken van ouderpartnerschap en de taalontwikkeling van jonge kinderen. Met Thuis in Taal stimuleert hij een visieomslag en duurzame praktijkverandering, gericht op het versterken van ouderpartnerschap en de taalontwikkeling van jonge kinderen. Zijn aanpak richt zich zowel op lokale samenwerking als op landelijke kennisdeling en innovatie. Hij laat zien hoe samenwerking met ouders binnen onderwijs, kinderopvang en netwerkpartners kan worden vormgegeven, met aandacht voor de wensen en mogelijkheden van zowel de gezinnen als de professionals.

Als groepsleerkracht en expertleraar lezen op de Alan Turingschool in Amsterdam draagt Ingrid bij aan het taal- en leesbeleid op school. Zij benadrukt het belang van goed leren lezen en begrijpen als essentiële vaardigheden voor het functioneren in een complexe, talige samenleving. In de workshop wordt ingegaan op effectief leesonderwijs, waarbij begrijpend lezen niet als apart vak, maar als onderdeel van het zaakvak- en literatuuronderwijs wordt benaderd. Deelnemers leren hoe kennisopbouw bij leerlingen en werken met goede teksten centraal staan, ondersteund door inzichten uit onderzoek. De sessie sluit af met het voorbereiden van een praktische les die direct inzetbaar is in de klas.

Ismail Aghzanay, ooit als kind bestempeld als "onhandelbaar" en naar het speciaal onderwijs gestuurd, is nu een veelgevraagd spreker en dagvoorzitter. Hij won zowel de titel Leraar van het Jaar Rotterdam (2018) als de landelijke titel Leraar van het Jaar (2021) en werd zelfs uitgenodigd voor de uitblinkerslunch met de Koning en Koningin. Ismail combineert zijn ervaring met kansenongelijkheid en lage verwachtingen met zijn expertise in onderwijs en jongeren, wat hem een unieke stem maakt in maatschappelijke thema’s. Samen met zijn collega's van Meesters Met Dromen schreef hij het boek Het Geheim Van De Leraar en droeg hij bij aan het kinderboek Hallo Allemaal. Zijn vermogen om theorie en praktijk te verbinden maakt hem tot een inspirerende en impactvolle spreker.

Tijdens deze inspirerende workshop laat veelgevraagd spreker Jeannette Welp je ontdekken hoe muziek het kinder- en puberbrein beïnvloedt. Muziek speelt een belangrijke rol in taalontwikkeling en kan een verschil maken bij laaggeletterdheid. Jeannette zorgt ervoor dat je de kracht van muziek zelf ervaart en geeft je praktische tips en tools die je direct kunt toepassen in de praktijk. Filmpje om te delen via socials: https://youtu.be/xIcf1F6qswg?si=vPev6eF6ieBtLyTR

Samenwerken is de sleutel tot succes, zeker als het gaat om de aanpak van laaggeletterdheid. In deze praktische en vrolijke workshop neemt Jeannette Welp je mee op reis van individueel handelen naar krachtig teamwerk. Of je nu een professional bent in het onderwijs, de zorg of een ouder die wil bijdragen: deze workshop geeft je praktische tools en nieuwe inzichten om direct aan de slag te gaan. Filmpje om te delen via socials: https://youtu.be/_2LEl3PGJc8?si=SmZciXtmrM_jcqJK

Joana Duarte is hoogleraar onderwijswetenschappen aan de Lerarenopleiding van de Rijksuniversiteit Groningen. Tot juni 2024 was zij lector meertaligheid en geletterdheid aan NHL Stenden Hogeschool. Haar praktijkgerichte onderzoek richt zich op samenwerking met onderwijsinstellingen hoe om te gaan met talige en culturele diversiteit in het onderwijs. In deze workshop verkennen we de voorwaarden en strategieën voor (taal)inclusief onderwijs aan meertalige studenten, zoals het erkennen en benutten van hun thuistalen, en het versterken van hun zelfvertrouwen en identiteitsontwikkeling. Taalonderwijs wordt niet geïsoleerd aangeboden, maar geïntegreerd in talige leerprocessen binnen alle vak- en beroepscontexten. Tijdens deze workshop ervaar je zelf hoe meertalige studenten zich voelen wanneer ze volledig ondergedompeld worden in het Nederlands als vreemde of tweede taal.

Marije Hoogland werkt als onderwijsadviseur taal, lezen en meertaligheid voor Cedin Zorg en Onderwijs. Zij begeleidt scholen bij het vormgeven aan effectief taal en leesonderwijs. Daarnaast verzorgt zij trainingen en cursussen (online en op locatie) over NT2 en meertaligheid, en is zij betrokken bij Taalplan Frysk 2030. In deze workshop/lezing van 60 minuten voor PM’ers, leerkrachten onderbouw PO en andere geïnteresseerden die werken met NT2 kinderen in de leeftijd 2-6 jaar leer je over hoe een andere thuistaal kan helpen bij het leren van het Nederlands en wat je kunt aanbieden om de ontwikkeling van het Nederlands te stimuleren door middel van je taalaanbod, de inrichting en activiteiten die je inzet.

Matijs Lips staat al 14 jaar met passie voor de klas en won in 2018 de prijs voor beste docent Nederlands. Als voormalig lid van de vakvernieuwingscommissie Nederlands draagt hij actief bij aan onderwijsvernieuwing. Zijn bevlogen aanpak en expertise maken hem een inspirerende kracht binnen het vakgebied.Tijdens deze lezing verkent Matijs Lips de kracht van thematisch werken binnen het vak Nederlands. Hij laat zien hoe verschillende tekstgenres op een gevarieerde en betekenisvolle manier aangeboden kunnen worden. Daarnaast bespreekt hij de rol van creatief schrijven als middel om taalvaardigheid en tekstbegrip te versterken.Welke rol heeft literatuur als motor voor taalontwikkeling en creatief denken? Laat je inspireren door concrete voorbeelden en didactische inzichten om je lessen rijker en dynamischer te maken.

Nicky de Boer is leesbevorderaar met een focus op jongeren van 12-15 jaar en oprichter van het platform Lezenslessen.nl. Via dit platform ondersteunt en inspireert ze docenten Nederlands in de onderbouw van het voortgezet onderwijs met boekentips, cursussen en lesmateriaal bij jeugdboeken. Daarnaast lanceerde ze de Lezenslessen Boekenclub, een on-demand dienst waarmee docenten eenvoudig op de hoogte blijven van het nieuwste aanbod voor hun leerlingen. Met haar werk helpt Nicky leesplezier en boekkennis te bevorderen bij zowel docenten als jongeren.

Els Stronks, hoogleraar Nederlandse letterkunde aan de Universiteit Utrecht, richt haar onderzoek op lees- en schrijfonderwijs en leidt het NWA-project LeesEvolutie, dat inspeelt op de uitdagingen van de digitale tijd. Ze ontwikkelt onderwijsmaterialen en onderzoekt hoe taalonderwijs effectief kan bijdragen aan taalontwikkeling, of je nu ouder, leraar of bibliotheekmedewerker bent. In haar sessie deelt Els inzichten uit onderzoek en praktijk over hoe je iemand kunt leren lezen, schrijven en spreken. Ze laat zien welke aanpakken écht verschil maken voor de taalontwikkeling van kinderen en volwassenen.

Als je als volwassene niet goed kunt lezen en schrijven dan heb je dat 24 uur per dag bij je. Je kunt er geen vakantie van nemen. Het dagelijks leven zit voortdurend vol obstakels en hobbels. Hoe ga je hiermee om? Hoe los je dat steeds weer op? En wat gebeurt er met je op het moment dat je als volwassene besluit om toch taalles te nemen? Tijdens deze Meet and Greet vertellen Renske en Jeen hun persoonlijke verhaal over laaggeletterdheid. Een verhaal dat je gehoord moet hebben. Renske en Jeen zijn taalambassadeurs voor Stichting ABC Friesland, de vrijwilligersorganisatie van en voor laaggeletterden.

Tanja de Jonge is schrijver van jeugdboeken en educatieve werkvormenboeken voor leerkrachten en docenten, en tevens leesbevorderaar en schrijfdocent. Ze ontwikkelt spelmateriaal rond lezen en deelt haar expertise in interactieve workshops. Tijdens de workshop "Werkvormen rond leesbevordering" maak je kennis met inspirerende technieken zoals interactief lezen, gesprekken voeren over lezen en creatieve verwerking in korte schrijfopdrachten. Deze workshop biedt praktische handvatten om leesplezier en betrokkenheid te vergroten

Op basis van herkennen van bepaalde signalen vermoeden we wel regelmatig laaggeletterdheid en/of gebrek aan basisvaardigheden bij (jong-) volwassenen waar we beroepshalve of als vrijwilliger mee in contact komen. Maar dan doemt de vraag op: "Hoe maak ik mijn vermoeden bespreekbaar?" Redenen voldoende om het (nog) niet te doen: "Ik wil de relatie met de ander niet op het spel zetten", "Ik wil de ander niet kwetsen", "Ik wil niet dat de ander boos wordt", "Dit is niet mijn verantwoordelijkheid.", enz. En aan de andere kant een heel zwaarwegend argument om het wel te doen: het verschil maken voor de ander. Ervaringsdeskundigen vertellen dat ze vaak tientallen jaren gebukt gingen onder deze situatie en dat hun leven voorgoed is veranderd vanaf het moment dat iemand het echt aan durfde te kaarten. In deze workshop krijg je op basis van Motiverende Gespreksvoering praktische inzichten en tips hoe je op een constructieve manier jouw vermoeden bespreekbaar kan maken. Hoe ontdek je samen wat voor de ander motieven zijn om aan de slag te gaan met de basisvaardigheden. Wim van der Laan (Harlingen) werkt al 20 jaar als zelfstandig communicatietrainer. Voor hij als trainer aan de slag ging werkte hij vele jaren in de psychiatrie, onderwijs en theater. Motiverende Gespreksvoering vormt de basis voor trainingen die hij geeft. Wim is lid van MINT (Motivational Interviewing Network of Trainers) en MINTned. Hij werkt veel samen met "Stichting Lezen & Schrijven" waarbij hij verschillende doelgroepen helpt om dit belangrijke onderwerp bespreekbaar te maken.

Op het ontmoetingsplein kunt u verschillende stands bezoek en in gesprek gaan met verschillende sprekers.

Al jaren is Manu een boegbeeld van het gesproken woord. Storyteller, woordkunstenaar, performende schrijver, schrijvende performer, spoken word artiest; geef het beestje maar een naam. Taal is zijn gereedschap. Het verhaal zijn capsule. “In den beginne was het woord en het eind was zoek.” Manu ontwikkelt zijn werk vanuit een dialoog; een gesprek met een ander, of met zijn omgeving. Zijn verhalen brachten hem langs vele festivals, podia en events; van Lowlands en Paradiso, tot Oerol en over de grens in België.

Benna Mensah is schrijver, danser, artiest en motivatiespreker die met zijn werk mensen inspireert tot zelfontplooiing en het najagen van hun dromen. Tijdens het schrijven van zijn boek Liegen totdat je gelooft heeft Benna delen voorgedragen, waarbij sommige teksten spontaan in zijn geheugen zijn gegrift. Dit leidde tot een unieke combinatie van Spoken Word en dans: Breaking With Words. Hierbij krijgen de woorden die hij spreekt een nieuwe dimensie doordat hij ze dansend tot leven brengt. Deze vernieuwende kunstvorm biedt een unieke ervaring waarin woorden en beweging samensmelten.

Op het ontmoetingsplein kunt u deelnemen aan verschillende demo's. Ervaar zelf hoe het is om laaggeletterd te zijn.

Keynote spreker prof. dr. Maurice de Greef, leerstoelhouder van de UNESCO Leerstoel Volwasseneneducatie aan de Vrije Universiteit Brussel, heeft uitgebreid onderzoek gedaan naar de impact van leren en de kracht van basisvaardigheden. Hij richt zich op groepen voor wie leren niet vanzelfsprekend is, zoals korteropgeleiden, laaggeletterden, migranten, ouderen en schoolverlaters. In samenwerking met diverse partners toont hij aan hoe investeren in leren positieve effecten heeft op werk, welzijn, armoedepositie en gezondheid. Tijdens de bijeenkomst deelt hij de succesfactoren van geletterdheid, met praktijkvoorbeelden van mensen die dankzij verbeterde basisvaardigheden een stap vooruit zetten. Laat je inspireren door de kracht van leren als sleutel tot een betere toekomst!

Hoe kunnen digitale technologie, kunst, en kansengelijkheid samenkomen om het onderwijs toekomstbestendig te maken? Tijdens het festival over taal en laaggeletterdheid delen toonaangevende sprekers hun visie op de rol van innovatie in leren. Met een bijzondere focus op de kracht van kunst en technologie, verkennen we hoe deze elementen kunnen bijdragen aan een inclusieve en creatieve leeromgeving voor iedereen. In een boeiend gesprek nemen Els Stronks, David Kranenburg en Ismail Azagnay ons mee in de mogelijkheden van AI, gamification en cultuur als instrumenten voor talentontwikkeling. David Kranenburg, projectleider van initiatieven gericht op kansengelijkheid, deelt zijn ervaring met innovatieve aanpakken die barrières doorbreken. Els Stronks, hoogleraar aan de Universiteit Utrecht, belicht de impact van kunst en technologie op taalvaardigheid. Ismail Azagnay, sociaal ondernemer, vertelt hoe lokale initiatieven jongeren stimuleren om hun potentieel te ontdekken. Laat u inspireren door nieuwe inzichten en praktische voorbeelden van onderwijsinnovatie. Dit festival biedt niet alleen een podium voor het delen van kennis, maar ook een kans om samen te bouwen aan een toekomst waarin leren toegankelijk, creatief en technologisch verrijkt is.

Met Eus (Özcan Akyol) als dagvoorzitter belooft het een interessante en zeker inspirerende middag te worden!